پایش شوری خاک با استفاده از داده های سنجش از دور جهت مدیریت ویژه اراضی کشاورزی در دشت هرات استان یزد

یکی از مهمترین و با ارزش ترین منابع طبیعی تجدیدشونده خاک است که زیربنای تمدن بشری به شمار می آید. شوری خاک از مهم ترین عوامل کاهش کیفیت زمین های کشاورزی است. پایش و مدیریت شوری خاک یکی از مهم ترین مسائل کشاورزی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است. با وجود وسعت زیاد این اراضی و هزینه زیاد شناسایی و تشخیص خاک های شور توسط روش های قدیمی، استفاده از روش های نو ضروری می شود.فن آوری سنجش از دور به عنوان یک ابزار مناسب به منظور پایش برخی از پدیده های طبیعی به شمار می رود، چرا که اطلاعات وسیعی را از یک منطقه در دوره های زمانی گوناگون ارائه می نماید. گسترده تر شدن سطح اراضی شور در منطقه به علت تغییر کاربری اراضی و تبدیل مراتع به زمین های کشاورزی در طی سال های مورد مطالعه فرضیه ما در این تحقیق است. هدف پژوهش حاضرپایش شوری خاک با استفاده از داده های سنجنده liss iii از ماهواره irs و مقایسه آن ها در سال های مختلف است. ابتدا بر روی تصاویر liss iii تصحیح هندسی و سپس تبدیل طیفی انجام گرفت.پردازش¬های طیفی بر روی تصاویر سنجنده انجام و نقاط نمونه¬برداری با تمامی باندها قطع داده شد. در مرحله بعد ارزش پیکسل این نقاط استخراج و سپس با استفاده از نرم افزار spss و انجام آزمون¬های مختلف آن، ضرایب و مدل¬های رگرسیونی بین هر یک از مولفه¬های ec و om با تمامی باندها، شاخص¬ها، نسبت¬های طیفی و مولفه¬های اصلی تعیین گردید. سپس مدل-ها با استفاده از مولفه¬های خطای نسبی موردارزیابی قرار گرفته و آن¬هایی که از ضریب تعیین و فاکتور f بالاتر، خطای تخمین پایین¬تر و از تعداد پارامترهای کمتری برخوردار بودند به عنوان مناسب¬ترین مدل¬ها انتخاب شدند. نقشه طبقه¬بندی ec و om منطقه با کمک داده های عملیات صحرایی انجام شده ونتایج حاصل از آزمایش¬های خاک به منظور برآورد پایش تغییرات شوری به روش نظارت¬شده تهیه شد. با استفاده از مدل اعمال شده هر پارامتر (ec و om) بر روی تصویر، صحت طبقه¬بندی نقشه¬های تولیدشده برآورد گردید و نقشه تشخیص تغییرات نیز تهیه گردید. نتایج به دست آمده ضمن رد فرضیه تحقیق مبنی بر گسترده تر شدن اراضی شور در منطقه حاکی از این بود که در بازه زمانی مورد مطالعه در اکثر نقاط نمونه¬برداری شده ماده آلی افزایش داشته است اما هدایت الکتریکی نه تنها افزایشی در بر نداشته است بلکه به دلایل زیر کاهش را هم نشان می¬دهد: کیفیت بالای آب منطقه مورد مطالعه که اکثراً ازچشمه نهر مسیح تامین می¬گردد یا چاه-هایی که به نوعی کیفیت بالایی دارند و بنا به گزارش شرکت آب منطقه ای ec آن 7/. میلی زیمنس بر سانتیمتر می¬باشد که در حد قابل شرب می¬باشد. آبشویی منطقه مورد مطالعه توسط آب با کیفیت بالا خود به خود انجام شده است . افزایش سطح زیر کشت اصولی باعث افزایش ماده آلی خاک¬ها شده و نه تنها تاثیر منفی روی اراضی نداشته بلکه باعث بیابانزدایی نیز شده است . دقت اندازه گیری بالای 80% اندازه¬گیری شد که نشان¬دهنده دقت بالای سنجش از دور در مطالعات شوری خاک است.